Estatuto jurídico de entidades religiosas no católicas y modelo de colaboración estatal en Croacia
ISSN: 1696-9669
Año de publicación: 2024
Número: 64
Tipo: Artículo
Otras publicaciones en: Revista General de Derecho Canónico y Derecho Eclesiástico del Estado
Resumen
Este trabajo explora el régimen estatal croata relativo al estatuto jurídico de las entidades religiosas no católicas y el marco de colaboración con las mismas. En primer lugar, se analizan los principios constitucionales y el correspondiente desarrollo legislativo, de los que se desprende, en modo propositivo, una categorización de tales entidades. Seguidamente, se analiza el modo de colaboración estatal con cada tipo de entidad en función de su estatuto legal, estudiando cada categoría según el orden de prelación determinado por el nivel de importancia otorgado legal y administrativamente: las que han firmado acuerdos sobre materias de interés común con el gobierno croata; las registradas como entidades religiosas y las registradas como asociaciones. En el estudio de cada categoría y de sus correspondientes prerrogativas, han podido reseñarse aspectos singulares, en algún caso reconocidos –o rechazados– judicialmente como discriminatorios. Esta aproximación pretende ilustrar cómo han sido aplicados, durante veinte años de vigencia en Croacia, los principios de igualdad entre entidades religiosas y de neutralidad inclusiva del Estado en la colaboración con las mismas.
Referencias bibliográficas
- BALOBAN, J., Internacionalna konferencija Znanstvene radne skupine za zadaće Crkve u svijetu Njemačke biskupske konferencije Freising, 1. - 13. veljače 2016., «Bogoslovska smotra» 86 (25-mayo-2016/1) 246-252.
- BARIĆ, S., Načelo jednakosti u Italiji: ustavnopravni koncept u službi «punog razvoja osobnosti», «Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu» 65 (26-febrero-2015/1) 87-113.
- BENAČIĆ, A., MILOŠ, J., Matematika vjere: Imamo konačnu cifru kojom porezni obveznici plaćaju vatikanske sporazume, «www.lupiga.com» (25-julio-2014). https://lupiga.com/vijesti/matematika-vjere-imamo-konacnu-cifru-kojom-porezni-obveznici-placaju-vatikanske-sporazume?page=5
- BILIĆ, A., Priznavanje pravne i stranačke sposobnosti ortaštvu, «Zagrebačka pravna revija» 3 (25-febrero-2015/3) 237-273.
- BRATIĆ, V., Financiranje vjerskih zajednica sredstvima državnog proračuna: primjer Hrvatske, «Ekonomski Pregled» 71 (2020/3) 215-238.
- BRATIĆ, V., Vjerske škole u sustavu proračunskog financiranja Republike Hrvatske, «Ekonomski Pregled» 73 (2022/1) 3-25.
- BULAT, D., Javno financiranje vjerskih zajednica i građanska prava u pluralnom i pluralističkom društvu (Public financing of religious groups and civil rights in a pluralistic society) «Zbornik rada Pravnog fakulteta u Splitu» 56 (2019/4) 963-984.
- BULAT, D., Spor etika - građanska prava i pravni položaj vjerskih zajednica u pluraln(ističk)om društvu (Ethics - civil right dispute and legal position of religious communities in a pluralistic society) «Zbornik rada Pravnog fakulteta u Splitu» 55 (2018/3) 639-665.
- BURILOVIĆ CRNOV, S., Vjera u medijima - mediji u vjeri, «Crkva u svijetu» 51 (25-diciembre-2016/4) 676-683.
- CORRAL SALVADOR, C., Derecho internacional concordatario, Biblioteca de Autores Cristianos, Madrid 2009.
- ČEČUK, B., Prvo priznanje hrvatske države i međunarodnopravni subjektivitet Svete Stolice, «Hrvatska i komparativna javna uprava» 7 (7-diciembre-2007/4) 971-994.
- DIOTALLEVI, L., Laičnost ili vjerska sloboda?, «Crkva u svijetu» 50 (29-octubre-2015/3) 402-426.
- DOJČINOVIĆ, I., An introductory report on legal matters regarding online hate speech in Croatia and Europe, «Pravnik» 47 (27-febrero-2015/95) 145-158.
- DUVNJAK, N., Načini prezentacije vjerskih zajednica u Hrvatskoj na internetu: analiza kvalitete mrežnih mjesta, «Crkva u svijetu» 50 (30-marzo-2015/1) 57-82.
- ETEROVIĆ, N., (ed.), Ugovori između Svete Stolice i Republike Hrvatske, Hrvatska biskupska konferencija - Glas Koncila, Zagreb 2004.
- ETEROVIĆ, N., Accordi stipulati tra la Santa Sede e la Croazia nel 1996 e nel 1998, en CROAZIA, AMBASCIATA (SANTA SEDE) (ed.), Santa Sede e Croazia: venti anni di rapporti diplomatici, 1992-2012: raccolta degli interventi dei partecipanti alla conferenza in occasione del 20o anniversario dei rapporti diplomatici tra la Santa Sede e la Repubblica di Croazia, 29 ottobre 2012, Casina Pio IV, Città del Vaticano, Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano 2013, 65-73.
- ETEROVIĆ, N., Temeljni sporazum između Svete Stolice i Države Izrael, «Crkva u svijetu» 29 (1994) 161-177.
- ETEROVIĆ, N., Vjerska sloboda preduvjet međuvjerskog dijaloga, «Crkva u svijetu» 28 (21-junio-1993/2) 200-211.
- EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS, Savez crkava «Riječ života» and Others v. Croatia, n. 7798/08, 9/12/2010, «www.echr.coe.int».
- GIANNI, A., Stato e Chiesa cattolica in Croazia: un caso di laicità dello Stato alla prova della storia, CEDAM, Padova 2000.
- HAUPT, C. E., Religion-state relations in the United States and Germany: the quest for neutrality, Cambridge University Press, Cambridge; New York 2012.
- HERVADA, J., Diritto costituzionale canonico, Giuffrè, Milano 1989.
- HLAČA, N., Forma sklapanja braka u Republici Hrvatskoj od »liberalizma« do »katolicizma« i natrag, «Bogoslovska smotra» 76 (4-abril-2007/4) 1059-1071.
- ILIĆ, Z., Vjerska sloboda u Zakoniku kanonskoga prava i u zakonodavstvu RH, «Diacovensia» 21 (12-febrero-2014/4) 721-747.
- JERČIĆ, Š., Djelovanje Ureda komisije za odnose s vjerskim zajednicama Vlade Republike Hrvatske, «Nova prisutnost» 16 (2018/1) 168-173.
- KORAĆ GRAOVAC, A., Hrvatsko obiteljsko pravo pred Europskim sudom za ljudska prava, «Godišnjak Akademije pravnih znanosti Hrvatske» 4 (30-abril-2013/1) 39-52.
- LONČAREVIĆ, Pravni položaj crkava i vjerskih zajednica te njihovo stjecanje pravne osobnosti u Republici Hrvatskoj, en Pravni položaj crkava i verskih zajednica i sticanje svojstva pravnog lica, www.zastitnikgradjana.org/konferencija-crkve, Beograd 28-abril-2009.
- LÓPEZ-SIDRO LÓPEZ, Á., El notorio arraigo de las confesiones religiosas en España a partir del Real Decreto que regula su declaración, «Ius Canonicum» 55 (2015/110) 821-833.
- MANTECÓN SANCHO, J., Breve nota sobre el nuevo Real Decreto del Registro de Entidades Religiosas, «Ius Canonicum» 55 (2015/110) 795-811, 797-798.
- MARASOVIĆ, S., KLARIĆ, M., BALIĆ, A., Crkveni porez kao oblik financiranja djelatnosti vjerskih zajednica, «Zbornik radova Pravnog fakulteta u Splitu» 44 (21-diciembre-2007/3-4) 573-596.
- MARGIOTTA BROGLIO, F., Sul nuovo ruolo dell’Osservatore della Santa Sede alle Nazioni Unite, «Rivista di studi politici internazionali» 71 (2004/4) 555-566.
- MARTÍN DE AGAR Y VALVERDE, J. T., La teoría concordataria desde el punto de vista del derecho canónico actual, en J. M. VÁZQUEZ GARCÍA-PEÑUELA (ed.), Los concordatos: pasado y futuro: actas del Simposio internacional de derecho concordatario, Almería, 12-14 de noviembre de 2003, Comares, Granada 2004, 129-146.
- MARTÍN DE AGAR Y VALVERDE, J. T., Libertad religiosa, igualdad y laicidad, «Revista chilena de Derecho» 30 (2003/1) 103-112.
- MARTÍN DE AGAR Y VALVERDE, J. T., Raccolta di Concordati, 1950-1999, Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano 2000.
- MARTÍN, M. DEL M. (ed.), Entidades eclesiásticas y derecho de los estados: actas del II Simposio Internacional de Derecho Concordatario, Almería, 9-11 de noviembre de 2005, Comares, Granada 2006.
- MILOŠ, M., Hrvatske vjerske zajednice u (protu)većinskoj prizmi svjetovne države, «Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci» 35 (22-diciembre-2014/2) 651-677.
- MILJENIĆ, O., Attuazione degli Accordi stipulati con la Santa Sede e relazioni tra lo Stato e le altre comunità religiose in Croazia, en Santa Sede e Croazia: venti anni di rapporti diplomatici, 1992-2012: raccolta degli interventi dei partecipanti alla conferenza in occasione del 20o anniversario dei rapporti diplomatici tra la Santa Sede e la Repubblica di Croazia, 29 ottobre 2012, Casina Pio IV, Città del Vaticano, Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano 2013, 75-83.
- MINISTARSTVO FINANCIJA, Zastupničko pitanje Nansi Tireli, u vezi s vjerskim zajednicama u Republici Hrvatskoj i njihovom financiranju iz državnog proračuna, odgovor od 10/11/2014.
- NOVAKOVIĆ, D., The legislation on religion during the Kingdom of Yugoslavia, «Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci» 33 (20-diciembre-2012/2) 939-965.
- NOVAKOVIĆ, D., The legislation on religion during the Kingdom of Yugoslavia, «Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci» 33 (20-diciembre-2012/2) 939-965.
- OTADUY, J., Crónica de jurisprudencia 2014. Derecho eclesiástico español, «Ius Canonicum» 55 (2015/109) 423-456.
- PADJEN, I., Vjera u narod bez vlasti i vlasništva: Crkvena šutnja 1961-1971. i glasnost 1990-, «Politička misao» 49 (14-febrero-2013/4) 175-211.
- PUČKI PRAVOBRANITELJ (RH), Izvješće pučke pravobraniteljice za 2014. godinu, Zagreb 2015.
- QUIRÓS FONS, A., La financiación de la Iglesia católica en Croacia, en C. GARCIMARTÍN (ed.), La financiación de la libertad religiosa», Comares, Granada 2017, 405-418.
- RAMBAUD, T., Odvojenost crkve od države u Njemačkoj i Francuskoj: komparativna analiza, «Političke analize» 4 (16-septiembre-2013/15) 3-11.
- REŠETAR, B., Brak u vjerskom obliku, s učincima građanskog braka, en N. ŠKALABRIN (ed.), Franjo Herman i Kodeks iz 1917, Katolički bogoslovni fakultet u Đakovu, Đakovo 2008, 267-288.
- SCHOUPPE, J.-P., La dimension institutionnelle de la liberté de religion dans la jurisprudence de la Cour européenne des droits de l’homme, Éd. Pedone, Paris 2015.
- STANIČIĆ, F., ĐANIĆ, A., Ocjena zakonitosti (i ustavnosti) općih akata u hrvatskom pravu i praksa Visokog upravnog suda Republike Hrvatske, «Hrvatska i komparativna javna uprava» 14 (3-febrero-2015/4) 961-986.
- STANIČIĆ, F., OFAK, L., Registracija vjerskih udruga i vjerskih zajednica u svjetlu Europske konvencije za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda, en J. ŠALKOVIĆ (ed.), Vjernici, društva, pokreti, Glas Koncila, Zagreb 2011, 230-234.
- STANIČIĆ, F., The Legal Status of Religious Communities in Croatian Law, «Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu» 64 (30-abril-2014/2) 225-254.
- STANIČIĆ, F., The Legal Status of Religious Communities in Croatian Law, «Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu» 64 (30-abril-2014/2) 225-254.
- STRES, A., Sekularno društvo, laičnost i prisutnost vjerskih obilježja i simbola u Sloveniji, «Riječki teološki časopis (RTČ)» 36 (21-enero-2011/2) 481-494.
- ŠIMUNOVIĆ, M., Mjesto i uloga ekonomskoga vijeća u pastoralnom planiranju u župnoj zajednici, «Diacovensia» 13 (30-junio-2005/1) 39-63.
- ŠTUHEC, I. J., Sekularna Europa i novo pozicioniranje religije u društvu, «Nova prisutnost: časopis za intelektualna i duhovna pitanja» XII (14-marzo-2014/1) 5-22.
- TANJIĆ, Ž., Dajte caru carevo, a Bogu Božje. Orisi teološko-filozofskog pogleda na odnos Crkve i države, «Bogoslovska smotra» 82 (29-enero-2013/4) 939-954.
- Ured komisije za odnose s vjerskim zajednicama, Godišnji plan rada, Vlada Republike Hrvatske, Zagreb 2022.
- UZELAC, A., Od liberalizma do katolicizma: neki aspekti pravnih odnosa između crkve i države u Republici Hrvatskoj - novo pravno uređenje braka, «Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu» 49 (1999/3-4) 341-374.
- VUKOJIČIĆ TOMIĆ, T., Pravni i financijski aspekti položaja vjerskih zajednica u Republici Hrvatskoj (Legal and financial aspects of the position of religious communities in the Republic of Croatia), «Pravni vjesnik» 30 (30-diciembre-2014/3-4) 207-228.
- VUKŠIĆ, T., Temeljni Ugovor između Svete Stolice i Crne Gore: novi potpis nakon 125 godina, en N. HERCEG (ed.), In Honorem - Alessandro D’Errico, Apostolski nuncij u BiH i Crnoj Gori, Večernji list, Mostar 2012, 405-410.
- ZRINŠČAK, S., Crkva i država: Europski kontekst i postkomunističko iskustvo, «Revija za sociologiju» 29 (30-junio-1998/1-2) 15-26.
- ZUCCA, L., A secular Europe law and religion in the European constitutional landscape, Oxford University Press, Oxford 2013.